Làm sao để sáng tạo Typography hiệu quả?

Khi sáng tạo Typography, khả năng đọc là yếu tố rất quan trọng. Dù sản phẩm Typography của bạn rất sáng tạo nhưng lại khó đọc, khó hiểu thì cũng bằng thừa.

Nghệ thuật sắp xếp chữ bắt nguồn từ việc truyền tải thông điệp hiệu quả thông qua sự sáng tạo về thiết kế, bố cục con chữ.

Typography – Nghệ thuật truyền tải thông điệp

Bạn có thể coi nghệ thuật Typography là nghệ thuật của truyền tải thông điệp. Trong thiết kế thương hiệu, Typography được sử dụng phổ biến để thông điệp thương hiệu được truyền tải theo cách sáng tạo hơn, ấn tượng và trọn vẹn ý nghĩa hơn. Chính vì thế mà nghệ thuật chữ cần đảm bảo yếu tố đọc trước khi đề cập đến tính nghệ thuật hay sự sáng tạo trong thiết kế.

>> Xem thêm: Typography là gì?

Một nhà nghiên cứu khẳng định rằng chữ (type) và cách sắp chữ (typography) sẽ không có chỗ đứng nếu loài người chúng ta không có nhu cầu diễn giải và ghi chép lại thông tin. So với những hình thức truyền tải thông tin khác như hình ảnh thì chữ viết hiệu quả và tiết kiệm hơn rất nhiều.

Đối với khách hàng, người tiêu dùng thì việc đọc chữ dường như là một thói quen và kĩ năng được xây dựng từ thời thơ ấu. Vì thế mà việc đọc chữ trở thành thói quen và những nội dung con chữ nhàm chán không còn hấp dẫn khách hàng, người tiêu dùng nữa. Và thế là Typography ra sử dụng để “dụ dỗ” (entice) và “làm vui” (delight) người đọc.

Readability là gì?

Legibility là thuật ngữ diễn tả mức độ dễ đọc của một đoạn text. Ở mức độ cao hơn, readability là sự kết hợp giữa xúc cảm của một thiết kế và nỗ lực cần thiết để đọc nội dung đó. Typography không đơn giản “Nó có đọc được không?”, mà là “Nó có đủ hấp dẫn để bạn đọc không?”, và lúc này nhiệm vụ tiếp theo của bạn còn là giữ được sự chú ý và giúp họ hiểu rõ đoạn nội dung.

Trải nghiệm đọc thường như thế nào?

Trải nghiệm đọc được hình thành nên từ rất nhiều yếu tố, không đơn giản chỉ là nội dung bạn đang đọc mà còn bị tác động rất lớn bởi cách não bộ đang tiếp nhận thông tin. Những gì bạn đang đọc và những gì bạn đang trải nghiệm khác xa nhau hoàn toàn. Khi đôi mắt lướt trên các dòng chữ, bộ não tiếp nhận các hình khối của chữ, bao gồm cả phần không gian âm xung quanh. Tâm trí bạn sẽ không đi sâu vào phân tích chi tiết hình dáng từng con chữ, mà sẽ tạo nên một bức tranh sống động (mental picture) để truyền tải ội dung đến não bộ. Một người cảm nhận sự “đắm chìm” vào trang sách khi đó là quyển sách hay kết hợp với typography tốt.

Saccades và fixations là gì?

Thực tế, khi đọc mắt chúng ta không di chuyển theo một đường thẳng mà chúng sẽ thực hiện những bước nhảy (saaccades) tới trước và sau trên những dòng chữ. Phương pháp di chuyển bước nhảy giúp não bộ tiếp thu nhanh lượng thông tin với độ dài ngắn của các bước nhảy phụ thuộc vào mức độ thân quen của bạn với chủ đề đang đọc.

>> Xem thêm: Typography và những kiến thức cơ bản nhưng quan trọng

Giữa các bước nhảy, mắt chúng ta sẽ dừng lại tại các điểm nghỉ được gọi là fixation. Não bộ của chúng ta sẽ tập hợp thông tin tại các điểm fixation này và giải mã thông tin. Lúc này, hình khối con chữ và các từ ngữ có sức ảnh hưởng rất lớn đến khả năng diễn đạt của câu văn, toàn bộ hình dáng của từng con chữ (letterform) sẽ cấu tạo nên khối từ mà não nhận biết để diễn giải thông tin. Khi việc nhận dạng hình khối của các từ chữ đã trở thành tiềm thức thì việc đọc nhanh hơn là điều dễ hiểu, khả năng tiếp thu cũng nhanh chóng và dễ dàng hơn. Vì vậy, mức độ thân quen đối với thông tin và hình khối của câu chữ sẽ tác động đến khả năng tiếp thu của chúng ta.

 

Chẳng hạn như trong ví dụ hình trên, giả sử chúng ta che phần trên, và chỉ nhìn phần dưới của một dòng chữ, thì chúng sẽ trở nên cực kì khó đọc, nhưng nếu che phần dưới và chỉ nhìn phần trên, thì câu văn sẽ trở nên dễ đọc hơn nhiều. Điều này xảy ra vì đặc điểm nhận diện của các con chữ phần lớn đều nằm ở nửa trên.

Trong typography những thứ tưởng chừng như nhỏ nhặt (size, spacing…) lại có sức ảnh hưởng rất lớn trải nghiệm đọc. Vì vậy, để tạo nên những sản phẩm sáng tạo typography, bạn cần tạo nên trải nghiệm đọc thật dễ dàng và thân thiện trước tiên. Giúp để người đọc “không chú ý” đến các vấn đề nhỏ nhặt như size, spacing… mà tập trung vào nội dung câu chữ sẽ tạo nên typography hiệu quả.