Tìm hiểu nguồn gốc kiểu chữ Fraktur và Antiqua

Fraktur và Antiqua là hai kiểu chữ in ấn đầu tiên được tạo ra khi kỹ thuật in ấn Gutenberg ra đời. Kiểu chữ Fraktur và Antiqua có nguồn gốc như thế nào?

Các font chữ trong 500 năm kể từ phát minh của Gutenberg được chia làm 3 phần:

>> Xem thêm: Kể chuyện qua thiết kế kiểu chữ với Chieu Display Typeface

• Kiểu chữ Fraktur và Antiqua, Antiqua Phục Hưng ra đời khi kỹ thuật tạo chữ và in công nghiệp mới xuất hiện
• Kiểu chữ Antiqua Baroque và Antiqua Cổ Điển ra đời khi kỹ thuật và tính hệ thống xuất hiện
• Kiểu chữ Antiqua Serif vuông và Grotesque có mặt khi công nghiệp hóa, đô thị hóa và hiện đại hóa
• Bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguồn gốc của kiểu chữ Fraktur và Antiqua, Antiqua Phục Hưng.

Fraktur và Antiqua ra đời khi nào?

Fraktur và Antiqua là hai kiểu chữ in ấn đầu tiên được tạo ra khi kỹ thuật in ấn Gutenberg ra đời, trải qua quá trình hình thành và hoàn thiện kéo dài hơn 2000 năm. Kiểu chữ này được dùng cho các ngôn ngữ Tây u sử dụng hệ thống alphabet Latin. Ở nghĩa rộng, khái niệm “alphabet” chỉ hệ thống chữ viết tượng thanh – chữ cái đại diện cho các âm vị, bảng chữ cái Phoenicia ra đời khoảng năm 1050 TCN được coi là alphabet lâu đời nhất.

Bảng chữ cái Phoenicia được dùng để viết một số những ngôn ngữ Semit phía Bắc. Các chữ cái được cấu tạo bởi các yếu tố đồ họa đơn giản như đường ngang dọc cắt nhau, tam giác, đường tròn, và vòng cung. Bảng chữ cái Phoenicia phát triển từ chữ tượng hình Ai Cập và là một abjad có ký tự dành cho phụ âm mà không có nguyên âm.

>> Xem thêm: Top font chữ tạo nên thiết kế thương hiệu tinh tế, sang trọng

Hệ thống chữ viết Hy Lạp cổ xuất hiện từ thế kỷ 9 – 8 TCN là bảng chữ cái alphabet đầu tiên có cả ký tự phụ âm và nguyên âm. Người La Mã tiếp tục phát triển ra hai loại chữ viết rất quan trọng là capitalis monumentalis (chữ hoa phi thường) hay capitalis quadrata (chữ hoa vuông), và capitalis rustica (chữ hoa chất phác). Capitalis monumentalis phù hợp khắc lên các bề mặt cứng hay kim thạch bản với các nét sắc nét, thẳng, cứng, nhọn và capitalis rustica phù hợp cho viết tay. Vào thời Hy-La cổ đại, chữ cái thường (minuscule) vẫn chưa xuất hiện. Chữ viết thường xuất hiện với semi-Uncial (bán-Uncial) vào thời Trung Cổ có nguồn gốc từ capitalis rustica.

Khi máy in ký tự rời của Gutenberg ra đời vào năm 1450-57 các nhà ký tự pháp người Đức đầu tiên đã tích cực sản xuất bộ ký tự theo bộ chữ cái kiểu Fraktur theo kiểu chữ viết tay. Trong khi đó, những nhà Nhân Văn người Ý thừa kế chữ hoa capitalis monumentalis và chữ thường Carolingian (Carolingian minuscule).

Mặc dù trong một khoảng thời gian dài, hai kiểu chữ Fraktur và Antiqua phát triển mạnh mẽ tại châu u. Antiqua là kiểu chữ gần gũi với những đường nét mềm mại uyển chuyển hơn.

Từ kiểu chữ Antiqua đến Sans-Serif

Các kiểu chữ Antiqua Phục Hưng, Antiqua Baroque và Antiqua Cổ Điển đều được xếp chung vào một nhóm phông chữ gọi là Kiểu Cổ (Old Style), Dạng Cổ (Old Face). Antiqua Phục Hưng phổ biến cho tới đầu thế kỷ 17 khi Antiqua Baroque phát triển mạnh, được chia làm hai loại là Antiqua Venice và Antiqua Pháp.

Kiểu chữ Antiqua đầu tiên được gọi là Litterae Venetae (Chữ Cái Venice), được coi là kiểu chữ trong in ấn Antiqua đầu tiên. Nicolas Jenson đã cho in bằng loại phông chữ này lần đầu tiên trong cuốn Praeparatio Evangelica vào năm 1470. Từ đó phông chữ của ông đã được phổ biến khắp nước Ý và bước vào lịch sử ký tự pháp như là Antiqua của Jenson phông chữ đầu tiên thuộc loại Antiqua Venice nói riêng và Antiqua nói chung.

Tới năm 1496 Aldus Manutius cho in cuốn De Aetna với kiểu chữ khác biệt lớn với kiểu tiền thân Antiqua của Pannartz và Sweynheym cũng như Littera Venetae – kiểu chữ này sau đó được gọi là Chữ cái Bembo. Francesco Griffo mở ra một thời kỳ của những kiểu chữ được gọi chung là kiểu chữ Aldina. Aldus Manutius cũng là người đầu tiên sử dụng kiểu chữ italic – kiểu chữ thảo, nghiêng (phải). Nguồn gốc của nó tại Ý, được dùng cho các loại văn bản mang tính đọc giải trí như thi ca. Trong khi kiểu chữ (Antiqua) thẳng được gọi là kiểu chữ roman để phân biệt với italic.

Tại Pháp từ năm 1530 Antoine Augereau và học trò tạo ra Antiqua Pháp kế thừa từ kiểu chữ Aldina. Garamond là tác giả của những phông chữ có sức ảnh hưởng lớn nhất cho tới tận ngày hôm nay, nhờ vậy mà Antiqua Phục Hưng Pháp cũng còn được gọi là những kiểu chữ Garamond.

Khám phá thêm những thông tin thú vị về kiểu chữ, font chữ và thiết kế hình ảnh thương hiệu tại www.lebrand.vn.